Türkan Şoray Kimdir? Biyografisi

Türkan Şoray Kimdir? Biyografisi

Türkan Şoray (28 Haziran 1945, İstanbul), Türk oyuncu, senarist, yönetmen ve yazardır.[4] Türk sinemasında “Sultan” lakabıyla anılan[5] Şoray, oynadığı 222 film ile, dünyanın ‘en çok film çeviren’ kadın oyuncusu unvanına sahiptir.[6][7] Fatma Girik, Hülya Koçyiğit ve Filiz Akın ile birlikte Yeşilçam’ın dört yapraklı yoncasından birisi olarak kabul edildi.

1960’larda sinema ile tanışmış, ilk sinema ödülü 1964 Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde Acı Hayat filmiyle en başarılı kadın oyuncu ödülünü[5] almıştır. Bunun yanı sıra Hülya Koçyiğit’in ardından Altın Portakal Film Festivali’nde “en iyi kadın oyuncu” ödülüne dört kez layık görüldü. 1991 yılında devlet sanatçısı seçildi. Şoray, 12 Mart 2010 tarihinde UNICEF Türkiye iyi niyet elçisi seçilmiş, “Sevgiyle yapılamayacak bir şey yoktur diye düşünüyorum. Gücü sevgiyle birleştirirsek birçok sorunun üstesinden gelebiliriz”[8] demiştir. Ayrıca Şoray’ın kendi adını taşıyan bir ilkokulu da vardır.

Sinema oyuncuları Hülya Koçyiğit, Filiz Akın ve Fatma Girik’le birlikte, Türk sinemasının bir dönemine damgasını vurmuş[9] dört önemli kadın oyuncudan biri kabul edilir. Bu dörtlü içerisinde, yönetmenlik yapan tek sinema oyuncusu olan Şoray, başrolünde kendisine eşlik eden Kadir İnanır ile oynadığı 1972 yapımlı Dönüş[10], 1973 yapımlı Azap, 1976 yapımlı Bodrum Hâkimi, 2015 yapımı Uzaklarda Arama’nın tek başına; 1981 yapımlı Yılanı Öldürseler filminin ise Şerif Gören ile birlikte yönetmenliğini yapmıştır. Türkan Şoray, Haziran 2018’de verdiği bir röportajda “önüne iyi senoryalar gelmediği” gerekçesiyle oyunculuğu bıraktığını açıkladı.[2]

Yaşamı

İstanbul’un Eyüpsultan ilçesinde doğan Türkan Şoray memur bir ailenin ilk çocuğudur. Baba tarafı Kabartay Çerkezlerindendir, anne tarafı Selânik göçmenidir.[11] Nazan ve Figen adında iki kız kardeşi daha olan Şoray’ın babası vefat etmişti. Fatih Kız Lisesi orta bölümü mezunu olup annesi Meliha Sav’ın (1927-1984) desteğiyle sinemaya adım atan Şoray, 1962 yılında Galatasaray eski asbaşkanı Rüçhan Adlı (1923-1995) ile 20 yıl bir birliktelik yaşadı. Bu süre içinde birkaç defa ayrılıp barışan çift, Rüçhan Adlı’nın eşinden bir türlü boşanmaması yüzünden yollarını ayırdı. Türkan Şoray, 1995 Ağustos’unda hastaneye kaldırılan Adlı’yı son anlarına kadar yalnız bırakmadı. Tiyatro oyuncusu Cihan Ünal ile 1983’te evlenmiş 1987’de ayrılmış ve bu evlilikten Yağmur adlı bir kızları olmuştur.

Kariyeri
Yeşilçam yılları

Henüz Fatih Kız Lisesinin ortaokul bölümünde okurken[12] Karagümrük’teki ev sahiplerinin kızı olan, Türk sinemasında sonraları “Panter Emel” olarak tanınacak sinema oyuncusu Emel Yıldız ile bir film setine giden Türkan Şoray, Türker İnanoğlu’nun teşviki ile Yeşilçam’a adım atar. Emel Yıldız’ın yerine Şoray’ın da kariyerinin başlangıcı anlamına gelen 1960 yılı yapımlı Köyde Bir Kız Sevdim filminde Baki Tamer ile başrolde oynamıştır. Türkan Şoray sinemaya başlamasıyla ilgili anısını şöyle anlatır:
“Sinemaya girmeden önce mahallemize bir film seti geldi. Filmin bir setini mahallemizde çekeceklerdi. Başrol oyuncusu kadını gördüğümde ‘ne kadar güzel bir kadın’ dedim. Bu kadın Muhterem Nur’du. Öyle şaşkın bir şekilde bakınırken yanıma bir adam geldi ve ‘Sen de filmlerde oynamak ister misin?’ diye sordu. Korktum ve hemen eve kaçtım. Bu adamın da daha sonra Memduh Ün olduğunu öğrendim. O zaman film setinden kaçmıştım ama daha sonra film setleri hayatım oldu.” der.[13]


Şoray’a ilk Altın Portakal ödülü getiren 1964 yapımlı, yönetmenliğini Metin Erksan’ın yaptığı, başrollerinde Şoray ve Ekrem Bora’nın yer aldığı Acı Hayat filmi “Manikürcü Nermin”i canlandıran oyuncu için kariyerinde önemli basamak olmuştur.[14] 1968 yılında, Şoray’a kariyerinde ikinci Altın Portakal ödülünü, senaryosu Sait Faik Abasıyanık’ın “Menekşeli Vadi” adlı öyküsünden esinlenerek Safa Önal tarafından yazılan[15] Vesikalı Yarim filmi kazandırmış, yıllar sonra filmin yenilenmiş kopyasının yeniden yayımlandığı İstanbul Film Festivali’nde konuşan Türkan Şoray film için şöyle demiştir:
“Türk sinemasında yeri çok zor doldurulacak bir yönetmen olan Lütfi Akad’la çalışmış olmak benim için çok mucizevi bir şeydir. ‘Türkan, gözlerinle oynayacaksın’ diyordu bana. Gözlerimle oynamayı Lütfi Akad öğretti bana.”[15]


Yeşilçam sonrası


Bir imza gününde İstanbul’da bir araya gelen Şoray ve Hun, birlikte oynadıkları filmleri konuşmuştur
(21 Aralık 2014, uzunluk: 18 saniye)

Başrolde bir eşe sahip oyuncuların başarılı olduğu[16] filmlerde Şoray’a onlarca erkek sinema aktörü eşlik etmiştir. Klasikleşmiş birkaç Şoray filminde de eleştirmen Agah Özgüç’ün deyimiyle[17] ‘Seyirciyi aldatmak, daha fazla para kazanmak için’ yayınlanmamış ancak seyirciye yayınlanmış gibi afişi basılmıştır. Şoray’ın Ediz Hun’la oynadığı 1980 yapımı Tabancamın Sapını Gülle Donatacağım adlı filmin afişinde Türkan Şoray ve Kemal Sunal olmasına karşın Ediz Hun ve Türkan Şoray’ın oynadığı Güllü Geliyor Güllü filmi vardır. Kemal Sunal, sadece figüran oyuncudur. Sonrasında Kemal Sunal’ın popüler oluşuyla aynı film başka adla, başka afişle tekrar yayınlanmıştır. İlginç olaylardan biri de Keşanlı Ali filmi olup görüntü yönetmeninin adı olan Ali, film afişinde Keşanlı’nın altına büyük harflerle yazıldığından “Keşanlı Ali” olarak adlandırılıyor.

Şoray’ın ilginç sinema deneyimlerinden biri kendisi ile Filiz Akın’ı Günahkâr Kadın filminde bir araya getiren Ülkü Erakalın’dan henüz 17 yaşındayken bir film çekimi sırasında yediği tokat olmuştur.[18]

1990’lı yıllarla birlikte, televizyon dizileri çalışmalarına da ağırlık vermeye başlamış, yaptığı bu çalışmalardan en çok ses getiren ve uzun ömürlü olanları, başrollerini Şener Şen’le paylaştığı İkinci Bahar ve Haluk Bilginer ile paylaştığı Tatlı Hayat olmuştur.

Filmografi

Sinema filmleri

1960 Köyde Bir Kız Sevdim Evet M.Çetinkaya T.İnanoğlu Rol aldığı ilk film.[10] [11][12]
Aşk Rüzgarı Evet N.Pesen N.Pesen Nil [13][14]
Güzeller Resmi Geçidi Evet O.F.Seden N.Ergün Ayşe [15][16]
1961 Otobüs Yolcuları Evet V.Türkali E.Göreç Nevin [17][18]
Melekler Şahidimdir Evet S.Doğan S.Doğan Zeynep [19][20]
Siyah Melek (Zincirler Kırılırken) Evet Y.Tümtürk S.Ayanoğlu Nesrin [21][22]
Hatırla Sevgilim Evet L.Oraloğlu A.Alyanak Türkan [23][24]
Utanmaz Adam Evet A.Palay A.Palay Sevim [25][26]
Sevimli Haydut Evet A.Tengiz A.Tengiz Emine [27][28]
Kaderin Önüne Geçilmez Evet H.Cantürk H.Cantürk [29][30]
Gönülden Gönüle Evet S.Doğan S.Doğan Nazan [31][32]
Dikenli Gül Evet B.Oran A.Alyanak Gül [33][34]
Aşk ve Yumruk Evet A.Tokatlı A.Gülyüz Tülin [35][36]
Afacan Evet Ş.Özonuk Ş.Özonuk [37][38]
Kardeş Uğruna Evet S.Ayanoğlu S.Ayanoğlu [39][40]
1962 Biz de Arkadaş mıyız? Evet E.Tünaş Ü.Erakalın Nihal [41][42]
Acı Hayat Evet M.Erksan M.Erksan Nermin Bu filmdeki rolüyle 1964’te Altın Portakal En İyi Kadın Oyuncu Ödülü kazanmıştır.[43] [44][45]
Lekeli Kadın Evet E.Tünaş Ü.Erakalın Türkan [46][47]
Billur Köşk Evet B.Oran M.Arslan [48][49]
Bir Haydut Sevdim Evet D.Topatan D.Topatan [50][51]
Bardaktaki Adam Evet S.Madencioğlu O.Elmas [52][53]
Aşk Yarışı Evet F.Özlüer M.Dinler Zeynep [54][55]
Zorlu Damat Evet H.Saner-O.Aksoy H.Saner Gönül [56][57]
Allah Seviniz Dedi Evet İ.Engin N.Saydam Arabistan prensesi [58][59]
Kırmızı Karanfiller Evet Ü.Erakalın Ü.Erakalın Türkan [60][61]
Dikmen Yıldızı Evet A.Tengiz A.Tengiz Yıldız [62][63]
Ümitler Kırılınca Evet V.Türkali O.M.Arıburnu Oya [64][65]
Ne Şeker Şey Evet O.F.Seden O.F.Seden Canan/Jale [66][67]
1963 Dağlar Kralı (Köroğlu) Evet F.Arıt M.Dinler Türkan Sultan [68][69]
Beni Osman Öldürdü Evet O.F.Seden O.F.Seden Türkan [70][71]
Acı Aşk Evet H.Saner H.Saner [72][73]
Çapkın Kız Evet A.Şasa M.Ün Suna [74][75]
Küçük Beyin Kısmeti Evet H.Saner O.Aksoy H.Saner Pervin [76][77]
Sayın Bayan Evet O.F.Seden M.Dinler Türkan Bayraktar [78][79]
İki Kocalı Kadın Evet A.Ürkmez Ü.Erakalın Sibel [80][81]
Çalınan Aşk Evet E.Tünaş Ü.Erakalın Aysel/Günsel [82][83]
Bütün Suçumuz Sevmek Evet F.Tuna Ü.Erakalın Türkan [84][85]
Badem Şekeri Evet O.F.Seden O.F.Seden Güner Pirinçeken [86][87]
Genç Kızlar Evet N.YeğinobalıN.Pesen N.Pesen Behlül (Eylül) Servan [88][89]
Ayşecik Canımın İçi Evet H.Saner H.Saner Elif [90][91]
1964 Adanalı Tayfur Kardeşler Evet O.F.Seden Z.Davutoğlu Türkan [92][93]
Dağlar Aslanı Evet Y.Yalınkılıç Y.Yalınkılıç Bu filmin afişinde ismi Türkan Sonay olarak yazılmıştır. [94][95]
Mualla Evet B.Oran Ü.Erakalın Mualla [96][97]
Fıstık Gibi Maşallah Evet H.Saner H.Saner Gülten [98][99]
Kızgın Delikanlı Evet V.Türkali E.Göreç Avukat Sevil [100][101]
Anasının Kuzusu Evet S.Süalp Ü.Erakalın Türkan [102][103]
Macera Kadını Evet B.Oran A.Alyanak [104][105]
Kader Kapıyı Çaldı Evet B.Oran Ü.Erakalın Leyla [106][107]
Gözleri Ömre Bedel Evet S.Şendil Ü.Erakalın Leyla [108][109]
Gençlik Rüzgarı Evet N.Saydam N.Saydam Fatma Nur Erden [110][111]
Bücür Evet B.Oran A.Alyanak [112][113]
Yılların Ardından Evet B.Oran Ü.Utku Berna [114][115]
Bomba Gibi Kız Evet B.Oran O.Aksoy Leyla [116][117]
Öksüz Kız Evet H.Değirmencioğlu O.Aksoy [118][119]
1965 Ekmekçi Kadın Evet O.F.Seden Z.Davutoğlu Ayşe/Zehra/Leyla [120][121]
Elveda Sevgilim Evet Osman Fahir Seden Osman Fahir Seden Türkan Kadiroğlu [122][123]
Seven Kadın Unutmaz Evet Osman Fahir Seden Osman Fahir Seden Türkan [124][125]
Komşunun Tavuğu Evet Osman Fahir Seden Z.Davutoğlu Türkan [126][127]
Sürtük Evet Sadık Şendil Ertem Eğilmez Naciye
Siyah Gözler Evet Türkan
Hayatımın Kadını Evet Erdoğan Tünaş Ülkü Erakalın
Garip Bir İzdivaç Evet Nejat Saydam Nejat Saydam Zeynep Gökalp
Veda Busesi Evet Bülent Oran Ülkü Erakalın Türkan
Vahşi Gelin Evet Nejat Saydam Nejat Saydam Ayşegül
1966 Altın Küpeler Evet Orhan Aksoy Ahmet Üstel Orhan Aksoy Aylin
Sana Lâyık Değilim Evet Osman F.Seden Osman F.Seden Türkan
Akşam Güneşi Evet Osman F.Seden| Z.Davutoğlu Jülde
Çalıkuşu Evet Osman F.Seden Osman F.Seden Feride
Kenarın Dilberi Evet Osman F.Seden Osman F.Seden Şarkıcı
Meleklerin İntikamı Evet Osman F.Seden Osman F.Seden Türkan/Peri
Anaların Günahı Evet Adnan Saner Hulki Saner Sevim
Düğün Gecesi Evet Osman F.Seden Osman F.Seden Zeynep
Siyah Gül Evet İlhan Engin Ülkü Erakalın Gül
Meyhanenin Gülü Evet Suavi Sualp Nevzat Pesen Gül
Karanfilli Kadın Evet Nevzat Pesen Nevzat Pesen Meral
Günahkâr Kadın Evet Bülent Oran Ülkü Erakalın Türkan
Eli Maşalı Evet Hulki Saner Nejat Saydam Nermin
El Kızı Evet Nejat Saydam Nejat Saydam Nazan
Çamaşırcı Güzeli Evet Erdoğan Tünaş Hulki Saner
1967 Bir Dağ Masalı Evet Turgut Demirağ Turgut Demirağ Lale
Ayrılsak da Beraberiz Evet Muzaffer Arslan Metin Erksan Muzaffer Arslan Bülent Oran Fatma
Ağlayan Kadın Evet Osman F.Seden Osman F.Seden Semih Evin Şükran/Leyla
Ana Evet Lütfi Ömer Akad Lütfi Ömer Akad Döndü
Sinekli Bakkal Evet Osman F.Seden Mehmet Dinler Rabia
Ölümsüz Kadın Evet Erdoğan Tünaş Mehmet Dinler Nevin/Serap
Kelepçeli Melek Evet Osman F.Seden Mehmet Dinler Nevin Erdem
Kara Duvaklı Gelin Evet Osman F.Seden Mehmet Dinler Perihan
Her Zaman Kalbimdesin Evet Safa Önal Duygu Sağıroğlu Fatma
Tapılacak Kadın Evet Nejat Saydam Nejat Saydam Türkan Ay
1968 Kahveci Güzeli Evet Muzaffer Arslan Muzaffer Arslan Bülent Oran Nermin
Vesikalı Yarim Evet Safa Önal Lütfi Ömer Akad Sabiha Bu filmdeki rolüyle 1968’de Altın Portakal En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazanmıştır.[43]
Abbase Sultan Evet Turgut Demirağ Turgut Demirağ Abbase Turgut Demirağ
Ayşem Evet Erdoğan Tünaş Nejat Saydam Ayşe
Kadın Severse Evet Safa Önal Ülkü Erakalın Leyla
Dünyanın En Güzel Kadını Evet Erdoğan Tünaş Nejat Saydam Türkan Moray
Aşk Eski Bir Yalan Evet İlhan Engin İlhan Engin Handan
Artık Sevmeyeceğim Evet Muzaffer Arslan Burhan Bolan Muzaffer Arslan Nesrin/Leyla
Ağla Gözlerim Evet Erdoğan Tünaş Mehmet Dinler Leyla/Hicran
Kadın İntikamı Evet İlhan Engin İlhan Engin Handan
Kadın Değil, Baş Belası / Hapishane Gelini Evet Bülent Oran Ülkü Erakalın Çengi Naciye
1969 Fosforlu Cevriyem Evet Bülent Oran Nejat Saydam Fosforlu
Bana Derler Fosforlu Evet Muzaffer Arslan Burhan Bolan Ertem Göreç Fosforlu Cevriye/Necla
Aşk Mabudesi Evet Nejat Saydam Nejat Saydam Leyla Gürsoy/Ayla Gül
Buruk Acı Evet Evet Nejat Saydam Ülker
Kölen Olayım Evet Atıf Yılmaz Azize
Sonbahar Rüzgarları Evet Burhan Bolan Mehmet Dinler Nalan Akçam
Sana Dönmeyeceğim Evet Erdoğan Tünaş Mehmet Dinler Leyla Taner
Seninle Ölmek İstiyorum Evet Safa Önal Lütfi Ömer Akad Selma
Ateşli Çingene Evet Bülent Oran Metin Erksan Gelincik
Günah Bende mi? Evet Nevzat Pesen Erdoğan Tünaş Nevzat Pesen Müvin
1970 Bülbül Yuvası Evet Bülent Oran Nejat Saydam Nerime
Buğulu Gözler Evet S.Önal S.Önal Canan Bu filmin hikâyesini yazmıştır. [128][129]
Arım, Balım, Peteğim Evet Bülent Oran, Muzaffer Arslan Muzaffer Arslan Zeynep
Kara Gözlüm Evet Bülent Oran Atıf Yılmaz Azize
Hayatım Sana Feda Evet Bülent Oran, Muzaffer Arslan Muzaffer Arslan Zeynep Sonar
Ağlayan Melek Evet Safa Önal Safa Önal Sabahat
Tatlı Meleğim Evet Erdoğan Tünaş Mehmet Dinler Leyla
Mazi Kalbimde Yaradır Evet Osman F.Seden Osman F.Seden Şükran/Türkan
Birleşen Yollar Evet Bülent Oran, Yücel Çakmaklı Yücel Çakmaklı Feyza
Merhamet Evet Bilge Olgaç Bilge Olgaç Zeynep
Herkesin Sevgilisi Evet Nejat Saydam Nejat Saydam Türkan Alpay
Mağrur Kadın Evet Nevzat Pesen Nevzat Pesen Meral
1971 Sevmek ve Ölmek Zamanı Evet Muzaffer Arslan Bülent Oran Halit Refiğ Emel Sayar
Gelin Çiçeği Evet Nejat Saydam Nejat Saydam Arzu
Ateş Parçası Evet Atıf Yılmaz Bülent Oran Atıf Yılmaz Azize
Melek mi, Şeytan mı? / Asrın Kadını Evet Burhan Bolan Mehmet Dinler Nesrin
Mavi Eşarp Evet Vural Pakel Nejat Saydam Leyla
Unutulan Kadın Evet Ayşe Şasa Atıf Yılmaz Zeynep
7 Kocalı Hürmüz Evet Ayşe Şasa Atıf Yılmaz Hürmüz
Güllü Evet Ayşe Şasa Atıf Yılmaz Güllü / Gül
Bir Kadın Kayboldu Evet Safa Önal Safa Önal Selma
Gülüm, Dalım, Çiçeğim Evet Osman F.Seden Osman F.Seden Leyla Ergüvenç/Şaziye
Bir Genç Kızın Romanı Evet Safa Önal Safa Önal Selma
1972 Cemo Evet Ayşe Şasa Atıf Yılmaz Cemo
Zulüm Evet Muzaffer Arslan, Bülent Oran Atıf Yılmaz Ayla
Dönüş Evet Safa Önal Evet Gülcan
Sisli Hatıralar Evet Bülent Oran Nejat Saydam Dürrin Akbel
Vukuat Var Evet Bülent Oran Nejat Saydam Güllü
Çile Evet Bülent Oran, Burhan Bolan Yücel Çakmaklı Elif
1973 Mahpus Evet Safa Önal Nejat Saydam Ümmühan
Güllü Geliyor Güllü Evet Erdoğan Tünaş Atıf Yılmaz Güllü Fındıkoğlu
Azap Evet Safa Önal, Bülent Oran Evet Elif
Sultan Gelin Evet Halit Refiğ Halit Refiğ Sultan
Asiye Nasıl Kurtulur? Evet Safa Önal Nejat Saydam Asiye
Yalancı / Çok Yalnızım Evet Safa Önal Mehmet Dinler Zeynep
Namus Borcu Evet Safa Önal Yılmaz Duru Gurbet
Gazi Kadın / Nene Hatun Evet Safa Önal Osman F.Seden Zeynep
Dert Bende Evet Bülent Oran Orhan Elmas Süreyya
1974 Şenlik Var / Bal Kız Evet Erdoğan Tünaş Nejat Saydam Zeliş / Leyla Taner
Yüreğimde Yare Var Evet Safa Önal Safa Önal Nurten
Çılgınlar Evet Safa Önal Safa Önal Selma / Cavidan
Açlık Evet Bilge Olgaç Bilge Olgaç Meryem
1975 Acele Koca Aranıyor Evet Muzaffer Arslan Muzaffer Arslan Melike
1976 Deprem Evet Safa Önal Şerif Gören Zeynep
Bodrum Hâkimi Evet Safa Önal Evet Mefaret Tüzün
Devlerin Aşkı Evet Bülent Oran Osman Fahir Seden Türkan
1977 Selvi Boylum, Al Yazmalım Evet Ali Özgentürk Atıf Yılmaz Asya
Baraj Evet Safa Önal Orhan Aksoy Aysel
Dila Hanım Evet Safa Önal Orhan Aksoy Dila Hanım
1978 Sultan Evet Yavuz Turgul Kartal Tibet Sultan
Bir Aşk Masalı Evet Yılmaz Duru Ejder İbrahimof Ejder İbrahimof Banu
Cevriyem Evet Safa Önal Memduh Ün Cevriye
Tatlı Nigâr Evet Safa Önal Orhan Aksoy Nigâr
1979 Hazal Evet Onat Kutlar Ali Özgentürk Ali Özgentürk Hazal Kendi sesiyle yer aldığı ilk film.[130]
Küskün Çiçek Evet Safa Önal Cüneyt Arkın Zeynep [131][132]
1981 Yılanı Öldürseler Evet Evet Evet Esme
1982 Mine Evet Atıf Yılmaz Deniz Türkali Necati Cumalı Atıf Yılmaz Mine
Seni Kalbime Gömdüm Evet Feyzi Tuna Selim İleri Feyzi Tuna Eykül
1983 Metres Evet Safa Önal Orhan Elmas Feride
Seni Seviyorum Evet Macit Koper Atıf Yılmaz Aygül/Selma
1984 Bir Sevgi İstiyorum Evet Safa Önal Mehmet Aydın Kartal Tibet Melike
1985 Körebe Evet Barış Pirhasan Ömer Kavur Ömer Kavur Meral
Bir Kadın Bir Hayat Evet Pınar Kür Feyzi Tuna Bülent Oran Feyzi Tuna Nuran
1987 Hayallerim, Aşkım ve Sen Evet Ümit Ünal Atıf Yılmaz Derya Altınay Bu filmdeki rolüyle 1987’de Altın Portakal En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazanmıştır.[43]
Gramofon Avrat Evet Ayşe Şasa Yusuf Kurçenli Cemile
On Kadın Evet Hüseyin Kuzu Şerif Gören Füsun
Rumuz Goncagül Evet Macit Koper İrfan Tözün Gülsün
1988 Ada Evet Macit Koper Süreyya Duru Eser
1989 Ölü Bir Deniz Evet Mahinur Ergun Atıf Yılmaz Yüksel
1990 Berdel Evet Atıf Yılmaz Sevgi Saygı Yıldırım Türker Atıf Yılmaz Hanım
Soğuktu ve Yağmur Çiseliyordu Evet Engin Ayça Engin Ayça Leyla
1991 Menekşe Koyu Evet Barbro Karabuda Yaşar Kemal Barbro Karabuda Neriman
1993 Şahmaran Evet Zülfü Livaneli Zeynep Avcı Zülfü Livaneli Sultan
1994 Bir Aşk Uğruna Evet Tunca Yönder Nuran Devres Tunca Yönder Selma Aynı isimli dizinin kısaltılarak film hâline getirilmesiyle oluşmuştur. Bu filmdeki rolüyle 1994’te Altın Portakal En İyi Kadın Oyuncu Ödülü kazanmıştır.[43]
1995 Yer Çekimli Aşklar Evet Ali Özgentürk Barış Pirhasan Nilüfer Açıkalın Tarık Dursun Kakınç Zeynep Avcı Orhan Oğuz Ali Özgentürk Barış Pirhasan Memduh Ün Atıf Yılmaz Mehpare
1997 Nihavend Mucize Evet Z.Avcı A.Yılmaz Suzan [133][134]
2002 Gönderilmemiş Mektuplar Evet Yusuf Kurçenli Yusuf Kurçenli Gülfem
2004 Mürüvvetsiz Mürüvvet Evet Hayal Tacirleri Yasemin Türkmenli Mürüvvet TV filmi [135][136]
2006 Ayın Yıldızı Evet Serap Gedik Karagümrüklü Karakız TV filmi
Aşk Beklemez Evet Y.Zorlu A.Gülyüz Suna Serteri TV filmi [137][138]
Hayatımın Kadınısın Evet U.Yücel U.Yücel Asuman Karaca [139][140]
2007 Hicran Sokağı Evet S.Önal S.Önal Sabahat [141][142]
Suna Evet E.Ayça E.Ayça Suna [143][144]
2015 Uzaklarda Arama

O.Ünlü Evet – Kızı Yağmur Ünal’la birlikte yer aldığı tek proje.[145] [146][147]

Televizyon dizileri

1993 Tatlı Betüş Betüş Show TV’de yayınlanmıştır.[148]
1994 Bir Aşk Uğruna Selma atv’de yayınlanmıştır.[149]
1996 Gözlerinde Son Gece Selma Star TV’de yayınlanmıştır.[150]
1998-2001 İkinci Bahar Hanım atv’de yayınlanmıştır.[151]
2001-2004 Tatlı Hayat Sevinç Yıldırım Show TV’de yayınlanmıştır.[152]
2006 Cemile Cemile Show TV’de yayınlanmıştır.[153]
2007 Aşk Yeniden Lale TRT 1’de yayınlanmıştır.[154]
2008 Vurgun Show TV için üç bölüm çekilmiş ancak dizinin hiçbir bölümü yayınlanmamıştır.[155][156]
2009 Altın Kızlar İnciye atv’de yayınlanmıştır.[5]
2011 Burası Osmanlı: 1711/Sır Kanunu Gülnuş Valide Sultan TRT 1 için beş bölüm çekilmiş ancak TRT’nin ilk bölümü beğenmemesi üzerine hiç yayınlanmadan senaryo ve bazı oyuncular değiştirilerek Bir Zamanlar Osmanlı: Kıyam adında yeni bir diziye dönüşmüştür.[157][158]
2012 Bir Zamanlar Osmanlı: Kıyam Hatice Sultan TRT 1’de yayınlanmıştır.[157]

Bugüne kadar 222 filmde rol almıştır. Türkan Şoray ilk televizyon programı olan ve NTV’de yayınlanan, konuklarıyla birlikte kendi sinema kariyerinin konuşulduğu televizyon programı Sinema Benim Aşkım’ı (2010-2011)[19] sunmuştur.[20] Şoray programında sinema oyuncuları ile sinema kariyerini anlatmaktadır.[21]

Ödüller

    1964: 1. Altın Portakal Film Festivali – En İyi Kadın Oyuncu – Acı Hayat
    1968: 5. Altın Portakal Film Festivali – En İyi Kadın Oyuncu – Vesikalı Yarim
    1973: 5. Altın Koza Film Festivali – En İyi Kadın Oyuncu[22] – Mahpus
    1972: 1. Altın Kelebek Ödülleri – En İyi Kadın Oyuncu
    1973: Moskova Film Festivali (Rusya) – Özel Ödül – Dönüş
    1973: Ankara Gazeteciler Cemiyeti – Onur Ödülü [23]
    1975: Ankara Gazeteciler Cemiyeti – Onur Ödülü[24]
    1978: Taşkent Film Festivali – Uluslararası Aytmatov Kulübü Geleneksel Ödülü – Selvi Boylum Al Yazmalım
    1987: 24. Altın Portakal Film Festivali – En İyi Kadın Oyuncu – Hayallerim, Aşkım ve Sen
    1990: 2. İzmir Film Festivali – Altın Artemis Onur Ödülü
    1991: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanı[25]
    1992: 8. Bastia Akdeniz Sinemaları Festivali – En İyi Kadın Oyuncu, Soğuktu ve Yağmur Çiseliyordu
    1994: 6. Ankara Uluslararası Film Festivali – Emek Ödülü
    1994: 31. Altın Portakal Film Festivali – En İyi Kadın Oyuncu – Bir Aşk Uğruna
    1996: 15. Uluslararası İstanbul Film Festivali – Sinema Onur Ödülü
    1996: Altın Portakal Film Festivali – Yaşam Boyu Onur Ödülü
    1999: Roma Film Festivali – Büyük Ödül
    1999: 2. Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivali – Kadın Yönetmen Ödülü
    2000: Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi – Zirvedekiler 2000 Ödülü
    2001: Akademi İstanbul – Yılın En Başarılı Sanatçısı Ödülü
    2003: SİYAD (Sinema Yazarları Derneği) Ödülü
    2008: 35. Altın Kelebek Ödül Töreni – Altın Kelebek 35. Yıl Özel Ödülü[26]
    2009: Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema – Sinema Onur Ödülü
    2013: Engelsiz Yaşam Vakfı – Türk Sineması Üstün Başarı Ödülü
    2013: 11. Türk Film Festivali – Onur Ödülü

Kitapları

    2012: “Sinemam ve Ben” (otobiyografi), Türkan Şoray, NTV Yayınları, İstanbul.

Müzik albümleri

    2015: Türkan Şoray Söylüyor

Hakkında yazılanlar

    “Türkân Şoray, Bir Yıldız Böyle Doğdu” (belgesel roman), Agah Özgüç, Göl yayınları, 1974, İstanbul.
    “Sümbül Sokağın Tutsak Kadını” (biyografi), Atilla Dorsay, Remzi Kirabevi, 1997, İstanbul. ISBN 975-14-0612-9
    “Türkân Şoray” (biyografi), Agah Özgüç, Açıkşehir yayınları, 2001, İstanbul. ISBN 975-93383-00
    “Türkân Şoray ile Yüz Yüze”, Feridun Andaç, Drahma yayınları, 2010, İstanbul.
    “50 Yıllık Aşk – Türkan Şoray”, Ercan Akarsu, Esen kitap, 2014, İstanbul. ISBN 978-605-4609-40-6
    “Sinema Emekçisi – Türkan Şoray”, Ercan Akarsu, Esen Kitap, 2015, İstanbul. ISBN 978-605-4609-67-3
    “Türkan Şoray Sinemasında Kadın İmgesi”, Burak Süme, İkinci Adam Yayınları, 2016, İstanbul ISBN 978-605-306-127-4

Kaynak ve Dipnotlar

Wikipedia